Chủ Nhật, 27 tháng 4, 2014

VỀ VỚI MƯỜNG PHĂNG


                                                              Bút ký : Phan Mai Hương
Tây Bắc tưởng chừng như  gần gũi,  thế mà lại trở nên xa xôi. Gần vì  tôi  sinh ra và lớn lên  ở thành phố cửa ngõ miền Tây. Nhưng lại xa xôi là bởi chưa một lần chạm mặt Tây Bắc,  vì nghĩ  muốn đến  lúc nào cũng được.  Lại thấy  mình  sao vô tâm  giống nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn “ Bến quê” của nhà văn Nguyễn Minh Châu.  Trong cuộc đời , người ta  hay hướng đến  điều cao xa mà vô tình không biết đến những vẻ đẹp gần gũi ngay bên cạnh mình ?
      Nhưng mà ngẫm nghĩ chút thì hình như  mọi sự  diễn ra trong cuộc đời này đều do có duyên mà  ra. Phải chăng dịp này mới có duyên, khi  đoàn công tác của chúng tôi lên Tây Bắc,  chuẩn bị cho hoạt động báo chí kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ? Tôi đã vui mừng biết bao khi biết chuyến tham quan Điện Biên sẽ bắt đầu  từ di tích  Mường Phăng.  
   Buổi sáng Điện Biên hơi lành lạnh, giăng giăng làn sương mỏng tang xuyên qua ánh nắng ban mai  như chiếc khăn voan đủ làm cho thành phố nơi sơn cước  duyên dáng hơn,  điệu đà hơn như thiếu nữ đang  dậy thì.  Từ thành phố đi Mường Phăng,  nếu theo  đường bộ  thì  dài 38 km, còn đường chim bay chỉ 10 km thôi.  Đến chỗ  rẽ vào rừng thì  gặp chốt kiểm soát giao thông, xe nào qua đây cũng bị kiểm tra.  Đồng chí cảnh sát giao thông chuyển từ nét mặt nghiêm nghị sang nụ cười rạng rỡ khi  bạn viết  ở hội Văn nghệ  Điện Biên  nhanh nhẹn đến  nói nhỏ điều  gì đó. Thấy tôi  chăm chú nhìn,  anh đưa  tay lên  chào, tôi cũng đưa tay lên và  mỉm cười đáp lại. Tự nhiên có cảm giác thân thiện vô cùng, phải chăng mọi người cùng chung tình cảm yêu mến  với Mường Phăng,  là đại bản doanh nơi  Đại Tướng Võ Nguyên Giáp, đã từng chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ nổi tiếng  tiếng toàn thế giới, và kết thúc sự có mặt của người Pháp ở Việt Nam.   
     Mải miết dõi theo con đường mòn  len lỏi trong những cánh rừng còn nguyên những  gốc cổ thụ mà tôi không biết tên cây. Đường uốn vòng   luồn  qua một khu rừng đẹp tuyệt  làm cho cả đoàn ồ lên và ai đó  nói giọng tiếc rẻ, giá như được ở lại khu  rừng dẻ này để làm thơ, khiến tôi giật mình nhìn lên vòm lá kiếm tìm những chùm  hoa dẻ thanh mảnh thơm ngát, mà hồi đi học tôi thường ép vào quyển sách.
 Hình dung  Đại Tướng Võ Nguyên Giáp  từng đi bộ qua rừng  này, bộ quân phục bạc màu và  chân quấn xà cạp vội vã những bước gấp gáp, và Người  có kịp nhìn thấy rừng rất đẹp không? Nhớ  là  Đại Tướng từng nói  với các nhà báo nước ngoài : “suối lấp lánh ánh trăng,  núi đá  hiện lên dưới trăng như công trình điêu khắc… chúng tôi chiến đấu cho đất nước tôi tươi đẹp.” (Vài hồi ức về  Điện Biên) . Lại ước ao giá như có thể bay như cánh chim kia, để  có mặt ở Mường Phăng trước mọi người. Trở về Mường Phăng như hành trình về nguồn, tìm lại hình ảnh Đại Tướng anh hùng  trong  lòng dân tộc Việt Nam. Rừng quá đẹp mà không thể cất lời, dâng lên niềm rưng rưng và hình như cảm xúc rơi xuống bờ  mi. 
      Chiếc xe tran sít không còn mới hì hục luồn rừng, leo đèo  hơn một giờ, đã đưa chúng tôi tới Sở chi huy chiến dịch Điện Biên Phủ ở Mường Phăng, nơi vốn là khu rừng già dưới chân núi Pú Đồn, thuộc xã Mường Phăng, huyện Điện Biên. Bộ chỉ huy đã đóng ở đây 105 ngày ( từ  31 /  1 / 1954 đến 15 / 5 / 1954). Khu căn cứ được xây dựng dọc theo một con suối nhỏ chảy quanh dưới chân núi Pú Đồn, trên một diện tích tự nhiên khoảng 90 km, được bố trí thành một hệ thống liên hoàn, bao bọc trước sau, có hầm hào lán trại thuận tiện, phù hợp tốc độ làm việc khẩn trương của bộ chỉ huy chiến dịch, vừa đảm bảo an toàn bí mật tuyệt đối.
     Nhà làm việc của các cơ quan trong sở chỉ huy là những lán nhỏ dấu mình dưới tán cây rừng rậm rạp xanh rì. Bên dưới nền lán là những căn hầm nhỏ, trên nắp lát những cây gỗ tròn đề phòng  đạn pháo và  bom. Trên đỉnh Pú Đồn là đài quan sát, nơi dành riêng cho chỉ huy quân ta quan sát mặt trận. Từ sau chiến thắng  Điện Biên Phủ 7/5/1954, nơi này đã trở thành cụm di tích lịch sử để các thế hệ mai sau có thể hình dung được cuộc sống, chiến đấu của ông cha trong cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại.
Con đường  mòn  ngoằn ngoèo  xuyên  rừng, rẽ vào  những đường  hầm bí mật luồn dưới lòng đất, lách dưới những tầng rễ cây; rẽ vào  những ngôi nhà lá bé nhỏ nép  bên bờ suối, dưới tán rừng xanh rì rào,  mới hiểu thế nào là “ rừng che bộ đội, rừng vây quân thù  – thơ Tố  Hữu”.   Lại miên man nghĩ  chắc  rừng xanh vĩnh hằng  có bài ca  riêng của miền đại ngàn  lưu giữ không khí nóng bỏng khẩn trương và nỗi lo lắng như trái núi  đè nặng lên trái tim  vị  Đại Tướng vĩ đại cầm quân của cuộc chiến Điện Biên  năm xưa?
Con đường nhỏ xíu  luồn qua cánh rừng dẫn tôi đến trái tim của  Mường Phăng, đó là lán Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Trong hồi ức về  những ngày Điện Biên,  Đại Tướng kể:  “ đó là nơi  quen thuộc để tôi trở về sau mỗi lần đi chiến dịch,  giống hầu hết những ngôi nhà của các cơ quan ở Việt Bắc trong  kháng chiến. Chỉ khác là ở mặt trận thì được thu nhỏ tới mức tối thiểu, 18 m vuông. Đó  là một cái lán,  vật liệu là tre, nứa, lá gồi kiếm được tại chỗ. Giữa  nhà , một chiếc bàn đủ rộng để trải bản đồ, hai ghế dài ghép bằng những  đoạn vầu bổ đôi. Hai phía đầu nhà kê giường nứa ghép: một của tôi, một của đồng chí vệ sĩ. Không biết ai là người đầu tiên nghĩ ra kiểu nhà này, nó đã ổn định đến mức không cần sự cải tiến nào” Ngôi  lán nhỏ  được phủ cỏ gianh để tránh gió lùa, và giấu bớt  ánh sáng từ ngọn đèn nhỏ xíu. Treo trên vách  là  bản đồ tình hình chiến trường Đông Dương thu- đông 1953-1954 và   bản đồ theo dõi vận chuyển hậu cần của ta. Trên chiếc bàn tre, tấm  bản đồ chiến sự giữa ta và địch ở Điện Biên luôn mở rộng, kề bên là máy  điện thoại quay tay. Từ lán Đại Tướng Võ Nguyên Giáp có đường hầm thông sang lán Tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái và Cố vấn quân sự Vi Quốc Thanh.  Giữa hầm là phòng họp, đặt  máy thông tin liên lạc trực tiếp với các đại đoàn đang chiến đấu ở Điện Biên Phủ.
     Trông bề ngoài,  lán của  Đại Tướng Võ Nguyên Giáp thật đơn sơ nhưng đó là nơi làm  việc của Bộ Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam.  Vì ngoài nhiệm vụ chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ, Đại Tướng Võ Nguyên Giáp còn có nhiệm vụ chỉ đạo các hoạt động quân sự trên phạm vi toàn quốc, trên chiến  trường Đông Dương  cùng phối hợp với Điện Biên Phủ để dành chiến  thắng như nhiệm vụ do Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã giao.
    Đến Mường Phăng trong khoảng thời gian hạn hẹp, nhưng tôi đã  dành phần lớn khoảng  thời gian đã  có,  để  ở lại  lâu hơn  nơi căn lán đơn sơ tới mức không thể đơn sơ hơn. Nơi  đây, Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp từng đấu trí từng giây từng phút  với vị  Tướng sừng sỏ của  quân đội Pháp lúc bấy giờ là Na Va. Thời ấy,  vị  Tướng người Pháp  lừng danh ấy  lại càng thêm nổi tiếng  với lời tuyên bố kiêu ngạo đầy chủ quan  về trận Điên Biên: “ Tôi sẽ nắm quyền chủ động. Tôi sẽ giữ quyền chủ động. Chiến thắng! Phải kiên quyết chiến thắng. Nhưng chiến thắng là người  đẹp chỉ yêu anh khi anh biết chinh phục” ( trich thư gửi binh lính Pháp ở Điện Biên) . Lại nhớ đến lời nói khiêm nhường nhưng không hề kém về sự quyết tâm của  Đại Tướng Võ  Nguyên Giáp với các nhà báo nước ngoài rằng: “ đêm trăng đẹp như bức tranh, chúng tôi chiến đấu để cho khắp mọi miền của đất nước  tôi đều đẹp như đêm nay” ( Hồi ức Điện Biên) . Trận Điện Biên chiến thắng giòn giã và cả thế giới đã tôn vinh Đại Tướng Tống Tư lệnh quân đội nhân dân Việt Nam Võ  Nguyên Giáp một cách xứng đáng.  Lại nghĩ những vị Tướng  thắng trận tất nhiên là nổi tiếng,  nhưng vị Tướng  bại trận cũng nổi tiếng theo cách riêng, và  sự nổi tiếng ấy là những mảng màu đối lập nhau như màu trắng và màu đen.  Chắc chắn danh tiếng  đã bị nhuốm   màu đen với những vị tướng thua trận như Na Va, tướng  bị bắt làm tù binh như Đờ Cát-xtri, sau trận Điện Biên ?
Chả phải ngẫu nhiên mà cụm từ “ Đại Tướng của lòng dân” đã trở thành danh từ riêng nói về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Chỉ cần  bạn được nghe anh lái xe tắc xi ở  Điện Biên kể  làu làu  về “Tướng  Giáp”với chiến thuật “ rút lui để  đánh chậm,  chắc  chắn phải thắng”, bảo đảm sẽ hay hơn bất cứ một cuốn sách giáo khoa lịch sử nào. Tôi thấy dân Điện Biên thường gọi Người là “ Tướng Giáp” với đầy niềm tự hào. Phải  chăng đó là điều đã  làm nên sự vĩ đại khiến cho cả thế giới phải nghiêng mình trước Người?   
Chăm chú ngắm từng thanh nứa đập giập làm giường ngủ, làm bàn họp của Đại Tướng. Lùa  tay vào lớp cỏ gianh phủ ngoài, tưởng  như  hơi ấm  của 60 năm trước còn lưu  giữ  lại ? Bên  lán nhỏ  Mường Phăng, càng thấm thía sâu xa với   lều cỏ  đơn sơ , với những  giản dị và  khiêm nhường đến vô cùng  của Người.  Lều cỏ nơi đây  đã đánh thức trong tâm hồn   những  xúc động  tưởng chừng  như ngủ yên từ 30 năm về trước. Mường Phăng lặng lẽ  bình dị  khiên tôi  hiểu  thêm phần nào phong thái ung dung tự tại của Người,  mà tôi từng được diện kiến.
 Tôi muốn nhắc về  một kỷ niệm với  Đại Tướng  Võ Nguyên Giáp,  mà tôi không bao giờ quên. Tôi nghĩ, trong hàng triệu ngừời Việt Nam, thì tôi đã vô cùng may mắn, vì cách đây 30 năm đã được gặp Người.  Khi cả nước chuẩn bị cho đại lể 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ thì tôi lại  được đến thăm nơi Đại Tướng từng chiến đấu cùng với dân tộc làm  chiến công chấn động địa cầu. Phải chăng đều  do chữ “ duyên”?  Theo  quan niệm trong đạo Phật, thì vạn vật trên đời cứ tùy duyên mà sống, bởi cuộc sống là vô định tính, luôn luôn thay đổi, con người có thể thiết kế nhưng không thể sắp đặt được cuộc sống. Huống chi một người  bình thường như tôi làm sao có thể hình dung ra những tình huống ngẫu nhiên như có sự sắp đặt từ trước?
    Ngược về thời gian của  30 năm về  trước,  năm 1983 của thế kỷ 20, tôi vừa chớm tuổi 17, nhỏ xíu 36 kg,  chân ướt  chân ráo bước qua cổng trường đại học. Cả khóa  học có khoảng 80 người, vì  mới nhập học nên chưa quen nhau, phần nữa là học chính trị nên ghép lớp vì thế  tôi  lại càng không biết ai. Hôm đó là  thứ Hai, chúng tôi  đang đợi thầy giáo vào dạy tiết thứ nhất, thì  thầy giáo đến cùng  một nhóm khoảng bốn  người mặc quân phục sĩ quan, trong đó có một  bác đã  già  nhưng  nom rất  đẹp lão,  lại có một  người cầm máy chụp ảnh. Khi thầy giáo giới thiệu khách : “ Đại Tướng  Võ Nguyên Giáp đến thăm và dự giờ học của lớp ta”. Cả lớp ồ lên ngạc nhiên và háo hức. Phải nói thế, vì thế hệ chúng tôi chỉ nghe tên Bác Giáp chứ có được nhìn ảnh bao giờ đâu mà biết mặt? Sách giáo khoa cũng không in ảnh Bác Giáp, nhưng trong tâm hồn thế hệ chúng tôi thì Bác Hồ và Bác Giáp là một.
  Đại Tướng  tươi cười  bảo chúng tôi gọi là “ Bác Giáp nhé! ”  và bắt đầu nói.  Đại Tướng  không đứng trên bục giảng, mà đứng sát bàn đầu tiên, chỗ tôi ngồi. Tôi  không nhớ hết những điều  Đại Tướng  đã nói, hình như là về lịch sử dân tộc, và  dặn dò các cháu là sinh viên, còn trẻ, có  nhiều cơ hội  phụng sự đất nước, nên hãy học tập  chăm chỉ. Thực ra, tôi chỉ chăm chú nhìn Đại Tướng  để nhớ, bởi nghĩ đây là cơ hội chỉ có một lần. Tôi ngắm bàn tay Bác nhịp nhịp theo câu nói, bàn tay  nom mềm mại, trắng hồng, có điểm nốt tàn nhang lấm tấm, nhưng vẫn rất đẹp, tôi thầm nghĩ tay Bác  không bị nhăn nheo như  tay bà nội ở nhà. Tôi ngắm bộ quần áo sĩ quan bộ đội mà  Bác mặc, không mới lắm, nhưng không bị cũ, và  rất vừa vặn vào khổ người hơi đẫy của Bác, nom rất đẹp.
       Tôi phải hơi ngửa cổ lên mới ngắm được khuôn mặt Bác.  Mái tóc bạc cắt cao và  gọn, nom hiền từ như ông tiên, nhưng lại nom khỏe mạnh nhanh nhẹn như thanh niên. Khuôn  mặt trắng hồng và cũng lấm tấm tàn nhang, mà  người lớn hay  gọi vệt đồi mồi.  Nom Bác toát lên một vẻ anh minh và hiền hậu, bởi phong cách nói chuyện thân thiện vô cùng.  Ảnh mắt của Bác toát lên sự tinh anh  và cương nghị, lại thoáng  nét hóm hỉnh và vui vẻ . Làm cho lũ  sinh viên xa nhà  đều  thấy vô cùng ấm áp, riêng tôi có cảm giác Bác như ông nội trong nhà.  Bác nói giọng  miền Trung trầm và ấm, rất dễ nghe, rất cuôn hút thể hiện  một phong cách rất sư phạm. Nhớ lại phút giây  ấy,  tôi liên tưởng  đến câu nói của Đại Tướng với một nhà báo Pháp “ nếu không có chiến tranh, tôi sẽ làm thầy giáo dậy lịch sử”, thấy sự bình dị và vĩ đại cùng hòa hợp tự nhiên trong một con người. Phải chăng Người  thu phục được lòng dân đất Việt cũng chính từ điều ấy ?
Sau cuộc nói chuyện hơn một giờ đồng hồ, Bác vui vẻ mời mọi người cùng lên chụp ảnh. Bác hỏi, lớp mình có ai là bộ đội về đi học, thì lên đây cho Bác chụp cùng đồng đội. Bác đưa ánh  mắt hiền từ nhìn khắp cả lớp một lượt, sau đó dừng lại ở chỗ tôi, Bác hỏi:  sao sinh viên mà bé xíu thế này? quê cháu ở đâu? thế cháu  có phải là người dân tộc không? Tôi ngượng ngùng cúi mặt lễ phép trả lời Bác. Bác cười niềm nở và vui vẻ kéo tay tôi,  ồ cháu là người dân tộc cơ à? cháu  học giỏi vào nhé, lên đây chụp ảnh với Bác. Thế là trong bức ảnh ấy tôi được đứng sát bên Người,  chắc là vì bé nhất. Bức ảnh duy nhất ấy có khoảng 7 hay 8 người gì đó,  gồm Đại Tướng Võ Nguyên Giáp và hai người đi cùng, có thầy giáo của tôi, có anh bộ đội phục viên học cùng lớp, có thêm một vài người lớn tuổi.  Chụp ảnh xong, Bác Giáp cười hiền từ và   nhẹ nhàng đưa tay lên vẫy chào từ biệt cả lớp và  nhanh nhẹn bước ra cửa.  
      Nhớ lại mới thấy tiếc vô cùng vì tôi không xin được  một bức ảnh. Nhưng quả thực  không biết xin ai ?  cũng đã cố ý tìm xem ảnh ấy có được in báo Nhân Dân hay Quân Đội không?  Chỉ  có một lần,  tôi  lên phòng truyền thống của trường  tìm  ngắm lại khoảnh khắc tôi được đứng bên Đại Tướng.  Năm ấy, Đại Tướng tròn 72 tuổi. Sau này nhớ lại mới  thấy sao Đại Tướng giản dị thế không biết? Đến thăm một trường Đại học mà không hề  có trống rong cờ mở, không có nhiệt liệt chúc mừng, không có biểu ngữ chăng ra đỏ rực như  hầu hết các nhà chính khách hiện nay ?
       Sau này,  biết đó là thời điểm Đại Tướng nhận thêm công tác Ủy ban Dân số và Kế hoạch hóa Gia đình,  thì  tôi thực sự cảm phục và kính yêu Đại Tướng, một người  đã không câu nệ và không chấp trước bất cứ một việc gì, cho dù đó là việc nghịch hay thuận. Tại thời điêm ấy,  phong thái  ung dung tự tại của Người đã làm rung động tâm hồn trong trẻo của cô sinh viên 17 tuổi là tôi. Nhưng phải đợi đến  30 năm sau tôi mới đủ tri thức  để  hiểu tư thế  ung dung đứng trên mọi sự của Người.  Phải chăng những việc đã và  đang diễn ra trong cuộc sống  đều là những bài học làm tăng thêm vốn kinh nghiệm cho bản thân, cho  dù đó là những việc tốt hay xấu ?  đem đến thành công hay thất bại ? 
     Tôi đã  thảng thốt khi đọc  tin Đại Tướng vĩnh viễn đi xa. Chồng tôi ngậm ngùi  nói hồi  học năm thứ nhất Cụ đến thăm lớp mình, được chụp ảnh chung, được bắt tay Cụ, và bàn  tay ấm lắm nhé. Còn   được  Cụ gọi là “ đồng đội” và ôm vai, nom Cụ rất khỏe và đẹp lão,  thế vợ có nhớ không? Nghe chồng nhắc con trai, mai xuống Hà Nội thì thay mặt  bố mẹ đên  dâng hương cho Đại Tướng  Võ Nguyên Giáp ở số nhà 30 Hoàng Diệu.
Tôi còn  bị bất ngờ vì sau  ba mươi  năm,  tôi mới biết  chồng mình  có mặt trong bức ảnh chụp chung với Đại Tướng. Nhưng chồng tôi  thì  vẫn chưa biết là cũng có tôi trong bức ảnh. Phải chăng đấy  là cái duyên của gia đình tôi với Đại Tướng kính yêu?
        Những ngày đầu tháng Mười của năm 2013. Cuối  mùa hè  mà nắng nóng  gay gắt,  oi ả.  Nhưng  nước mắt nhân dân  đổ xuống  để tưởng nhớ  Đại Tướng Võ Nguyên Giáp  còn nóng bỏng  hơn. Cầm  bó hồng vàng mà ai cũng hỏi thăm hoa mua  đâu vừa đẹp vừa thơm ? Sáng sớm, ghé chợ hoa, cô bán hàng thấy tôi tự tay bó hoa, liền hỏi: chị mua hoa đến đấy  phải không? Cô bé đang cùng chọn mua  hoa nói, hôm qua em cũng mang hoa này  đến đấy, hôm nay mua về cắm ban thờ, hồng này có màu vàng thắm mà thơm.  Nỗi nghẹn ngào dâng lên, phải  cúi xuống và chớp mắt liên tục để cố  ngăn giọt nước  mắt rơi. Mới biết  chung   nỗi đau tiếc thương khiến cho những người xa lạ cũng trở nên hiểu nhau mà không cần phải  nói thành lời. Mọi người  đều hiểu “ đến đấy” có nghĩa là đến số nhà 30 Hoàng Diệu.
    Tôi xếp hàng từ Lăng Bác , hàng người di chuyển chầm chậm,  từng bước hướng  đến ngôi biệt thự xây kiểu kiến trúc Pháp,  nhưng từ hàng tuần lễ nay ngập đầy màu vàng thắm của  hoa mà hàng vạn người dân mang đến   đưa tiễn người Anh Hùng của dân tộc về nơi vĩnh hằng. Xếp hàng cùng là  mấy  nhà báo lủng lẳng máy ảnh trước ngực; mấy cụ ông gần tuổi  80; một cụ bà tuổi 85 khiền cho tôi cứ sợ cụ bị ngất; hai  mẹ con từ Thanh Hóa ra gửi tôi trông hộ  chỗ để tranh thủ đưa con gái thăm Lăng Bác; các  cháu học sinh trường  trung học phổ thông Lê Quý Đôn nói hôm nay cô giáo cho nghỉ học đi viếng Bác Giáp; hai anh bộ đội  thời chống Mỹ, nay làm việc ở một  trường quân sự; một anh khác  làm việc ở Lăng Bác Hồ; mấy chị công nhân nhà máy dệt; vài chị làm nghề quét rác; nhóm  cô cậu sinh viên năm 3, trong đó có một em từng  học trò cũ của tôi. Xếp hàng sát  bên tôi là một cô tiếp viên của hãng Hàng không Vietnam Airlines, cô ấy nói làm việc ở bộ phận điều phối - cô ấy đi một mình. Cô ấy bị ngất giữa lúc nắng nóng nhất, một thanh niên khỏe mạnh đang xếp cùng hàng liền đưa cô ấy ra ngoài và  được bộ phận cấp cứu đưa ngay vào bệnh viện. Nhưng khi khỏe lại cô ấy lại ra xếp hàng để vào viếng Người. Hơn  sáu tiếng đồng hồ xếp hàng trật tự bên nhau, đủ để làm cho mọi  người bỗng trở nên thân thiết lạ kì.
    Chúng tôi cùng chuyện trò về  lí do có mặt ở đây, mọi  người đều kể   đã từng được  gặp khi  Đại Tướng khi đến thăm cơ quan, hay đến một  vùng quê.  Mấy cô cậu sinh viên thì nói chúng cháu  chưa được gặp Bác Giáp như các cô chú, nhưng chúng cháu biết Bác Giáp cũng là  vĩ nhân như Bác Hồ,  một anh hùng của dân tộc, một con người vĩ đại mà thế hệ  chúng cháu kính trọng. Anh bộ đội nói bằng giọng đầy ghen tị với tôi:   “Nhưng không ai có kỷ niệm đáng quý như cô giáo này, cô giáo có mặt ở đây là xứng đáng”. Anh nói đã  được chứng kiến  cuộc gặp vĩ đại lần  thứ nhất  của dân tộc vào năm 1969 khi Bác Hồ mất, thì đây là cuộc gặp vĩ đại lần thứ  thứ hai, và không biết  đến bao giờ lại  có cuộc gặp lần  thứ ba, vĩ đại  như thế này ?
     Có những sự kiện không cần  thêm  lời bình nào bởi bản thân sự kiện đã quá  đầy đủ ý nghĩa, và nhất là  khi một người lính đi qua cuộc chiến tranh đã nói ra những điều quá thấu đáo như thế. Rồi lại thấy mình may mắn khi được là nhân chứng cho sự kiện thứ hai,  mà tin chắc là  hàng trăm năm sau không lặp lại, một sự kiện sẽ đi vào đời sống lịch sử văn hóa  của dân tộc Việt Nam. Phải  có mất mát, phải  đớn đau giống như sự sinh nở  để bắt đầu lại một hành trình làm NGƯỜI. Nhờ có tình cảm kính yêu đối với  Đại Tướng mà mọi người  cùng xích lại gần nhau, có tít bài báo  đã nói là " cả dân tộc nắm tay nhau", một  cách nói hình tượng rất đẹp.
      Khi  vào  cổng nhà  30 Hoàng Diệu,  đi  trên con đường vàng thắm  hoa cúc hoa hồng,  tôi đã  mặc kệ  để  nước mắt tuôn rơi. Bước vào gian phòng vô cùng giản dị của Đại Tướng,  lại  nghĩ như  30 năm về trước, đi thật chậm, nhìn thật lâu, vì đây là cơ hội cuối cùng được ngắm Người.  Vẫn  nụ cười tươi vui, hiền hậu  như năm  xưa, nhưng bây giờ chỉ  được nhìn  qua bức  ảnh chân dung Đại Tướng trên ban thờ.  Nước mắt nhạt nhòa khi nghe  chú cảnh vệ nhắc: chị ơi, đi nhanh, cho người sau. Tôi đã được  thấy  ban thờ của Đại Tướng cũng giản dị như ban thờ  Bác Hồ ở Đá Chông, hay  trên đỉnh Tản Viên Sơn.
   Chợt nhận ra có những điều  giản dị để làm nên sự vĩ đại, và  hiểu  hơn  vì sao Đại Tướng  được coi là học trò xuất sắc của Bác Hồ. Phải chăng  đó  chính là sự ung dung tự tại chấp nhận những sự đổi thay và vận động? Con người không thể sắp đặt được cuộc sống, nhưng  cũng không thể trốn tránh cuộc sống. Tôi nhận ra  bản lĩnh ở Người là sống với chính con người mình,  và thực thi lý tưởng của  dân tộc mình.
      Tôi đã được thấy cái cách mà  Đại Tướng  đã tiếp nhận và  ứng đối với những gì đang và sẽ  diễn ra. Sau khi trở về từ 30 Hoàng Diệu, thật lòng  là  tôi  rất muốn viết cái gì đó để bày tỏ cảm xúc, nhưng thấy suy nghĩ của  mình thật nhỏ  nhoi,  sẽ không nói lên  được những điều  lớn lao từ  Đại Tướng, con người  vĩ đại đã đi qua và trùm bóng lên thế kỷ Hai Mươi. Chỉ  khi được đặt  chân đến Mường Phăng , tôi mới vỡ ra vài điều,  ngẫm ra  sự kỳ diệu của  chữ DUYÊN trong cuộc đời,  với những điều cứ tưởng như vô tình trong quá khứ, những khoảnh khắc  ngẫu nhiên tưởng như  lặng lẽ trôi qua, thế  rồi lại vô tình  tái hiện ở đoạn nào đó trong cuộc đời con người.  Để cảm nhận  thấm thía điều này, tôi đã phải  trải thời gian 30 năm.
       Khi ở Mường Phăng,  tự trách mình  ẩu đoảng  vì  không có một bó hoa đặt lên chiếc bàn nứa  đơn sơ . Lại nhớ đến bó hoa rừng đỏ thắm ấm áp tình cảm  mà nhân dân Mường Phăng đặt trên chiếc  bàn này vào cái  ngày Đại Tướng  đi xa. Rồi  thấy được an ủi phần nào vì  kịp có một  bó hoa hồng  vàng đặt ở số nhà 30 Hoàng Diệu vào hôm Đại Tướng chuẩn bị về quê  Quảng Bình.
     Tôi đã vui lắm khi  mang về từ Mường Phăng một  cụm phong lan rừng, và  cô bé bán hàng cũng  không biết  hoa màu gì. Nhưng  đúng vào  ngày hôm nay, khi tôi đang viết những dòng này, thì cụm lan rừng Mường Phăng đã hé nở bông đầu tiên màu vàng thắm, làm cho tôi nghĩ đến con đường hoa cúc vàng ở số nhà 30 Hoàng Diệu,  ở Vũng Chùa. Càng  cảm nhận rõ hơn  sự kì diệu của  chữ DUYÊN, mới hay  con người  hay  vạn vật  đều phải có cơ duyên mới gặp được nhau. Lại càng đau đáu một ước mong có dịp nào đó sẽ  được đặt một bó hoa cúc  vàng óng , được  đón ánh nắng vàng lung linh từ phía đảo Yến khi  hé rạng ánh bình minh đầu tiên. Lại nghĩ  sẽ  trở lại trường đại học, tìm và chụp lại bức ảnh năm  xưa.

 Mường Phăng 22 / 2/ 2014 -  Hòa Bình 10/3/2014

13 nhận xét:

Unknown nói...

Lâu lám em mới tìm được nhà chị Mai Hương ạ! chị có khỏe không ? Bài viết của chị thật hay. Em chúc chị sẽ có DUYÊN để được đặt một bó hoa cho Đại tướng chị nhé!

Unknown nói...

Phung Hoàng ơi! cái blog này làm cho chúng mình khó tìm nhau quá! Mình chả rành cái này nên không vào thăm nhà mọi người được! cam on bạn! vui ơi là vui khi gặp lại bạn nè!

laisac nói...

Ôi lâu quá mới gặp cô Hương ở đây, nhớ tui hông? :D

Unknown nói...

nhớ bạn nè! Laisac! rất vui gặp bạn nè! nhưng cái blog này khó kết nối? chắc tại mình không rành? mà đi hỏi thì mọi người toàn nói là không dùng cái này nên không biết rõ! chán thật đấy, nên không gặp được mọi người, huhu!

Mẫn nói...

Sang thăm bạn, đọc bài viết dài và đủ về một ký ức hào hùng của dân ta.chúc bạn ngày mới nhiều niềm vui.,

Unknown nói...

rất vui vì bạn đã chịu khó đọc hết 1 bài dài! hihi! tớ phải xin lỗi mọi người thật nhiều í, vì tớ chẳng sang nhà các bạn được! huhu! không biết mở cửa nè!

Unknown nói...

Chị ơi! chị không mở cửa thăm các bạn, thì các bạn sang thăm chị nè. Chúc chị MH có một mùa hè thật vui, khỏe và an lành chị nhé!

Unknown nói...

Phung Hoàng, cam on nàng đã thăm!chị nhớ mọi ngừi bên làng yahoo thé chứ! cái blog đấy thật dễ sử dụng! cái này chị thấy khó quá đi! em à! chị không làm sao biết cách để vào nhà của mọi người kìa! Chúc em luôn xinh đẹp!

Nguyễn Viết Tân nói...

Thế là bỏ nhà đi lấy chồng mất rồi -
Vui vẻ và hạnh phúc nhé Mai Hương

Unknown nói...

Anh Bu Lu Khin! đọc bài mới của em nè! em chúc anh năm mới 2015 nhiều niềm vui, may mán và hạnh phúc!

Unknown nói...

Trần Minh Lê,xin lỗi bạn! tớ vẫn ở nhà nè! đọc bài mới nha! MÊNH MANG TÂY NGUYÊN! chúc bạn năm mới vạn sự như ý! 2015.

Bulukhin nói...

1- Bu tui đã từng ở Tây Bắc, khảo sát thiết kế con đường từ Sa Pa đi Lai Châu. Mới đây bu và anh bạn cùng tên (Toàn) đã từng chung lưng đấu cật những ngày trèo đèo lội suối ở Tây Tây Bắc, đưa hai bà xã lên thăm lại công trường cũ. Đứng ở Trạm Tôn nơi đường bộ cao nhất Đông Dương, sương mù dày đặc, cách vài thước không nhìn thấy nhau, cô vợ anh bạn bu bảo hai ông Toàn giỏi thiệt, thế này mà các ông ở được hàng năm, phải như em thì trốn về Hà Nội liền à. Dạo ấy trên Điện Biên có biểu tình, bọn bu đến Phong Thổ thì quay lui, vẫn chưa có duyên như bạn được đến Mường Phăng thăm sở chỉ huy của bác Giáp cách nay trên 60 năm.
2- Ở lại Mường Phăng không lâu, chỉ là cưỡi ngựa xem hoa, trong bạn dồn dập quá nhiều cảm xúc, “giấy mực và ngòi bút” không diễn đạt hết được. Bu đọc bạn trên con chữ, đằng sau con chữ thấy một Mai Hương bồng bềnh trong biển cảm xúc, mênh mông bất tận. Ngần ấy tâm trạng của bạn cũng đủ làm bu hình dung ra Mường Phăng, ra chiến trường Điện Biên lừng lẫy địa cầu.
3- Bạn và ông Xã lại có thêm duyên gặp bác Giáp, chụp ảnh chung với bác ấy trong khi người cùng quê với bác ấy là bu đây không có cái may mắn ấy. May ra có dịp đến nhà bác ấy chụp ảnh, đặc biệt ghi lại được cây khế mà thuở ấu thơ bác hay trèo lên hái quả. Có chăng thêm hai cái duyên nữa là thiết kế con đường từ Huyện Lệ Thủy lên nhà bác Giáp, và cho quân khoan địa chất vùng đất Vũng Chùa theo hợp đồng giữa công ty bu với cô Hòa Bình con gái bác Giáp. Dạo ấy cô Hòa Bình bảo bọn em sẽ xây dựng ở đây một khu nghỉ dưỡng, chớ không nói bác Giáp sẽ về nằm đó để tiếp tục canh giữ biển trời. Mai Hương đến viếng bác Giáp ở Vũng chùa chưa, chắc bạn sẽ không cầm được nước mắt.

Bulukhin nói...
Nhận xét này đã bị tác giả xóa.